بچه گربه ها بسیار بامزه و بازیگوش هستند و به همین دلیل بسیاری مردم مایل به سرپرستی آن ها هستند. معمولاً حامیان حیوانات، بچه گربه هایی که مادرشان به هر دلیلی از بین رفته اند یا توانایی رسیدگی به آن ها را ندارد؛ جمع آوری و واگذار میکنند. علاوه بر حامیان، برخی پرورش دهندگان هم با جفت زدن گربه ها و جدا کردن بچه گربه از مادرش، کسب درآمد میکنند.
بنابراین در این مطلب در مورد خطرات و مراقبت های ویژه مربوط به سرپرستی گرفتن بچه گربه های زیر سن یک یا دو ماهه صحبت میکنیم.
وابستگی بچه گربه به مادر
بچه گربه ها معمولا بین چهار تا شش هفته پس از تولد از شیر مادر تغذیه میکنند و مواد ضروری برای رشد و مقابله با عوامل بیماری زا را از آن میگیرند. علاوه بر تغذیه ی بچه گربه، آموزش دستشویی کردن در خاک، نحوه ی تمیز کردن بدن، روش های شکار کردن و پنهان شدن در مواقع خطر همگی بر عهده ی مادر است و مشخصا بچه گربه در این دوره بدون محافظت و رسیدگی زنده نخواهد ماند.
زمان ایده آل جدا کردن بچه گربه از مادرش
اغلبِ دامپزشکان توصیه میکنند که بچه گربه ها حداقل هشت تا ده هفته پس از تولد را در کنار مادرانشان باشند؛ زیرا تا این زمان:
- مادر، به تدریج گربه را از شیر گرفته است.
- چشم ها و گوش های بچه گربه تقریبا تکامل پیدا کرده اند.
- بچه گربه، روش های بدست آوردن غذا و محافظت از خود را به خوبی آموزش دیده است.
زمانِ جدا کردن بچه گربه از مادرش؛ بر سلامت، دقت در بینایی و شنوایی، بهداشت و خلق و خوی اجتماعی او بسیار موثر است.
مشکلاتی که جدا کردن بچه گربه از مادرش ایجاد میکند:
اگر به هر دلیلی مجبور شدید بچه گربه ی زیر دو ماه را از مادرش جدا کنید، باید از عواقب آن آگاه باشید و همواره شرایط را با دامپزشک بررسی کنید. مشکلاتی که جدا کردن بچه گربه از مادرش ایجاد میکند عبارتند از:
رشد ناقص
در بچه گربه ها رشد استخوان ها، قدرت بینایی و تکامل اندام های حرکتی همگی در گرو تغذیه مناسب اند. عدم حضور مادر و نخوردن شیر، بچه گربه را به شدت ضعیف میکند؛ زیرا شیر مادر، دارای موادی است که میتواند او را در برابر بیماری ها مقاوم تر کند.
در این وضعیت با وجود اینکه هیچ چیز جایگزین شیر مادر نمیشود توصیه میکنیم با مشورت از دامپزشک از شیر خشک و مکمل های غذایی کمک بگیرید.
اختلال در دستشویی کردن
بچه گربه ها قبل از سه هفتگی، نمیتوانند به تنهایی دستشویی کنند و همانطور که قبل تر اشاره کردیم آموزش دستشویی کردن در خاک، لیس زدن و تمیز کردن بچه گربه ها بر عهده ی مادرشان است. اگر قبل از یادگیریِ کامل این موارد، شما بچه گربه را از مادرش جدا کرده باشید؛ احتمالا بچه گربه در پروسه مدفوع کردن، استفاده از ظرف خاک و بهداشت خودش دچار مشکل میشود.
در صورت مدفوع نکردن بچه گربه (به علت ناآشنا بودن با ظرف خاک)، میتوانید آموزش نحوه استفاده از ظرف خاک گربه را از دامپزشک جویا شوید. انتظار میرود، بچه گربه هایی که زودتر از مادرشان جدا شده اند، دیرتر به دستشویی کردن در ظرف خاک عادت کنند؛ بنابراین باید در این راه صبور باشید.
مشکلات رفتاری
گربه هایی که از مادرشان جدا شده اند، معمولا ترسو، خجالتی و یا پرخاشگر هستند. به حدی که گاها به سختی میتوانید به آن ها نزدیک شوید! همچنین پس از جدا کردن بچه گربه از مادرش، به علت استرس شدیدِ وارد شده بر بچه گربه ممکن است شاهد بروز یکسری رفتار های غیر معمول باشیم. این رفتار ها میتوانند به شرح زیر باشند:
- دستشویی کردن خارج از ظرف خاک
- سر و صدای شدید و یا ناله کردن های طولانی مدت
- نشان دادن رفتار های مخربی چون پاره کردن و یا چنگ زدن های غیر معمول وسایل
- چنگ زدن و گاز گرفتن
پرخاشگری و اختلالات رفتاری در بچه گربه هایی که زیر سن هشت هفتگی از مادرشان جدا شده اند، بیشتر دیده میشود. توصیه میکنیم تا زمانی که بچه گربه به شرایط جدید عادت میکند، محیط اطرافش را آرام تر و بدون تنش نگهدارید.
اگر بچه گربه پیدا کردیم چه کنیم؟
با رسیدن فصل زایمان گربه ها، دیدن بچه گربه هایی که مادرشان در کنارشان نیست زیاد اتفاق میافتد. توصیه میکنیم در این شرایط، تا چند ساعت بدون نزدیک شدن به بچه ها در انتظار برگشت مادر بمانید؛ زیرا جست و جوی غذا گاهی زمان بر میشود و نزدیک شدن به بچه گربه ها، علاوه بر ترساندن آن ها میتواند باعث از بین رفتن حس امنیت مادر شده و او را مجبور به تغییر مکان و یا ترک بچه هایش کند.
اما در موقعیت هایی چون بی تفاوتی مادر، مرگ او به علت زایمان و یا تصادف کردن (زمانی که از نبود مادرِ بچه گربه ها اطمینان پیدا کردید)، میتوانید برای نجات بچه گربه ها وارد عمل شوید.
اصول نگهداری از بچه گربه بدون مادر
در این وضعیت، اگر گربه ی تازه زایمان کرده دیگری دارید، میتوانید برای تغذیه و رسیدگی های بهداشتی، بچه گربه را در کنار او قرار داده و همزمان مراقبش باشید.
در غیر اینصورت برای ابتدایی ترین قدم میتوانید بچه گربه را گرم نگهدارید و سپس به کلینیک های دامپزشکی مراجعه کنید.
دامپزشکان، پس از تشخیص سن بچه گربه، برای رسیدگی، تغذیه و دستشویی کردن او، شما را راهنمایی خواهند کرد. در ادامه به برخی از نکات مهم نگهداری از بچه گربه ها میپردازیم:
- تغذیه با شیر با کیفیت، مغذی، آماده شده در دمای مناسب و حجم مشخص
- بچه گربه های زیر چهار هفته نمیتوانند بدون مادرشان زندگی کنند لذا برای کمک به زنده ماندنشان باید شبانه روز از نظر تغذیه، دفع و تنفس به آن ها رسیدگی کنید.
- مکانی گرم، بدون تنش و سر و صدا برای بچه گربه در نظر بگیرید.
- بررسی همیشگیِ وضعیت ادرار و مدفوع بچه گربه ها (اگر که بچه گربه با گذشت یک روز مدفوع نکرد، باید بدون فوت وقت به دامپزشک ارجاع داده شود)
- بچه گربه هایی که هنوز چشم هایشان باز نشده قطعا سن کمتری دارند. پس بررسی چشم، گوش و بینی آنها از نظر مخاطات و تنفس صحیح ضروریست.
- پس از جدا کردن بچه گربه از مادرش لازم است شما به جای مادرش مهارت ها و محدودیت های لازم را آموزش دهید.
- لازم است روزی حداقل یک ساعت را برای برقراری ارتباط با او صرف کنید.
سخن پایانی
در این وبلاگ، به تفسیر مشکلات و مضرات جدا کردن بچه گربه از مادرش پرداختیم و عواقب آن را بررسی کردیم. خواهشمندیم اگر قصد به سرپرستی گرفتن بچه گربه ها را دارید تا بعد از رسیدن آن به سن 10 هفتگی کمی دست نگهدارید و اگر به هر دلیلی مادر بچه گربه ها در دسترس نبود، تمام موارد ذکر شده در این وبلاگ را مو به مو انجام دهید.
منابع: