سگ ها به عنوان یکی از وفادارترین و محبوب‌ترین حیوانات خانگی، از راه های مختلفی برای برقراری ارتباط با صاحبان خود و محیط اطراف استفاده می‌کنند. یکی از رایج‌ترین روش های ارتباطی آن‌ها پارس کردن است. در حالی که پارس کردن یک رفتار طبیعی و غریزی در سگ‌ها محسوب می‌شود، اما پارس کردن زیاد سگ می‌تواند به یک مشکل رفتاری جدی تبدیل شود. این رفتار می‌تواند برای صاحبان سگ و حتی همسایگان آن‌ها آزاردهنده باشد و در مواردی به ایجاد استرس و مشکلات اجتماعی منجر شود.
دلایل پارس کردن زیاد سگ ها بسیار متنوع است و می‌تواند از هیجان، ترس، محافظت از قلمرو، اضطراب جدایی یا حتی بیماری های پزشکی ناشی شود. درک علت اصلی این رفتار اولین گام برای کنترل و کاهش پارس کردن بیش از حد است. علاوه بر این، برخی از نژادها به دلیل ویژگی‌های ژنتیکی خود بیشتر از سایرین پارس می‌کنند. به همین دلیل، دانستن نژاد و خصوصیات رفتاری سگ نیز می‌تواند در مدیریت این رفتار مفید باشد.
در این مقاله، به بررسی علت های مختلف پارس کردن زیاد سگ ها پرداخته و روش های مؤثری برای کنترل و کاهش این رفتار ارائه خواهیم کرد.
علل مختلف پارس کردن زیاد سگ ها
۱. ارتباط و هشدار
سگ ها به عنوان حیوانات اجتماعی، از پارس کردن برای برقراری ارتباط با دیگر حیوانات و انسان ها استفاده می‌کنند. بسیاری از سگ ها هنگام شنیدن صدا های مشکوک یا دیدن افراد غریبه، شروع به پارس کردن می‌کنند تا صاحب خود را از خطر احتمالی آگاه سازند. این رفتار بیشتر در سگ هایی مشاهده می‌شود که به عنوان سگ های نگهبان تربیت شده‌اند. طبق تحقیقات انجام شده، برخی نژادها مانند جرمن شپرد و دوبرمن پینچر به دلیل طبیعت محافظتی خود، بیش از سایر نژادها به پارس کردن تمایل دارند.
۲. ترس و اضطراب
سگ هایی که دچار ترس یا اضطراب هستند، بیشتر از سایر سگ ها پارس می‌کنند. این اضطراب می‌تواند ناشی از تجربیات منفی گذشته، صدای بلند (مانند رعد و برق یا آتش‌بازی) یا عدم ارتباطات اجتماعی مناسب در دوران تولگی باشد. تحقیقات نشان داده‌اند که سگ هایی که در دوران تولگی کمتر با محیط های جدید مواجه شده‌اند، در بزرگسالی حساس‌تر و مضطرب‌تر هستند که این موضوع می‌تواند منجر به پارس کردن زیاد سگ ها شود.
۳. اضطراب جدایی
یکی از شایع‌ترین دلایل پارس کردن زیاد سگ، اضطراب جدایی است. سگ هایی که بیش از حد به صاحب خود وابسته هستند، هنگام تنها ماندن دچار استرس شده و شروع به پارس کردن مداوم می‌کنند. مطالعه‌ای که در سال 2013 انجام شده است نشان می‌دهد که اضطراب جدایی می‌تواند به مشکلات رفتاری دیگر مانند جویدن وسایل خانه و بی‌قراری نیز منجر شود.
۴. نیاز به توجه
برخی از سگ ها با پارس کردن سعی می‌کنند توجه صاحب خود را جلب کنند. این رفتار معمولاً در سگ هایی مشاهده می‌شود که در دوران تولگی برای پارس کردن پاداش دریافت کرده‌اند. تحقیقی که در سال 2002 انجام شده است، توضیح می‌دهد که اگر صاحب سگ هنگام پارس کردن او را نوازش کند یا به او غذا بدهد، سگ یاد می‌گیرد که این رفتار روشی برای جلب توجه است و آن را تکرار خواهد کرد، بنابراین یکی از دلایل پارس کردن زیاد سگ ها، جلب توجه است.
۵. هیجان و بازیگوشی
یکی از علل پارس کردن زیاد سگ ها، هیجان است. بسیاری از سگ ها هنگام بازی کردن یا هنگام دیدن صاحبان خود پس از مدت طولانی، از شدت هیجان پارس می‌کنند. این رفتار در نژاد هایی مانند لابرادور رتریور و گلدن رتریور شایع‌تر است. رفتارشناسان سگ ها بیان می‌کنند که سگ هایی که انرژی بالایی دارند، در موقعیت‌های هیجان‌انگیز بیشتر پارس می‌کنند.
۶. مشکلات پزشکی
برخی از مشکلات سلامتی مانند درد، کاهش شنوایی یا زوال عقل در سگ های مسن می‌تواند منجر به پارس کردن زیاد سگ ها شود. به عنوان مثال، مطالعه‌ای که در سال 2001 توسط محققان انجام شد، نشان داد که سگ‌های مسن‌تر که دچار کاهش شناختی شده‌اند، بیشتر از سگ‌های جوان پارس می‌کنند.
روش های کنترل و کاهش پارس کردن زیاد سگ ها
۱. آموزش و تربیت صحیح
یکی از بهترین راه ها برای کنترل پارس کردن، آموزش دستورات پایه مانند “ساکت” یا “بس کن” است. رفتارشناسان پیشنهاد می‌کنند که صاحبان سگ هنگام پارس کردن بیش از حد، از روش های مثبت مانند دادن تشویقی زمانی که سگ ساکت می‌شود استفاده کنند.
۲. تأمین نیاز های جسمی و ذهنی
برخی از سگ ها به دلیل انرژی زیاد و عدم فعالیت کافی، بیش از حد پارس می‌کنند. بر اساس تحقیقات انجام شده، پیاده‌روی های منظم، بازی های فکری و استفاده از اسباب‌بازی های تعاملی می‌تواند میزان پارس کردن سگ ها را کاهش دهد.
۳. کاهش اضطراب و استرس
استفاده از روش های آرام‌سازی مانند موسیقی مخصوص سگ ها، استفاده از اسپری های آرام‌بخش (مانند فِرومون‌ها) و تربیت سگ برای تنها ماندن تدریجی می‌تواند به کاهش اضطراب و در نتیجه کاهش پارس کردن زیاد سگ ها کمک کند. رفتارشناسان توصیه می‌کنند که صاحبان سگ ها، هنگام ترک خانه، بدون توجه زیاد به سگ از خانه خارج شوند تا وابستگی حیوان کمتر شود.
۴. استفاده از وسایل ضد پارس
برخی ابزار ها مانند یقه های ضد پارس (که با لرزش یا صدا کار می‌کنند) می‌توانند در برخی موارد مؤثر باشند. البته، استفاده از این ابزار ها باید با احتیاط و تحت نظر یک متخصص رفتارشناسی حیوانات انجام شود. رفتارشناسان هشدار می‌دهند که برخی از این ابزارها ممکن است باعث افزایش استرس در سگ شوند.
۵. مراجعه به دامپزشک در صورت لزوم
در صورتی که پارس کردن سگ به دلیل مشکلات پزشکی باشد، مراجعه به دامپزشک ضروری است. سگ هایی که دچار مشکلات شنوایی، زوال عقل یا درد های مزمن هستند، باید تحت درمان مناسب قرار بگیرند.
سخن پایانی
پارس کردن یکی از راه های اصلی ارتباطی سگ ها است، اما زمانی که بیش از حد شود، می‌تواند به یک مشکل رفتاری تبدیل شود. شناخت علت اصلی این رفتار از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا دلایل آن می‌تواند از اضطراب جدایی گرفته تا هیجان، نیاز به توجه یا مشکلات پزشکی متغیر باشد. استفاده از روش های آموزشی، تأمین نیاز های فیزیکی و ذهنی سگ، کاهش اضطراب و در برخی موارد، مراجعه به دامپزشک، می‌تواند به کاهش این رفتار کمک کند. با مدیریت صحیح و صبر، صاحبان سگ می‌توانند این مشکل را کنترل کرده و زندگی بهتری را برای خود و حیوان خانگی‌شان فراهم کنند.
منابع
