سگ ها حیوانات کنجکاوی هستند که اغلب اشیای مختلف، از جمله مواد غیرخوراکی را می‌جوند یا می‌بلعند. یکی از تهدیدات جدی برای سلامت سگ ها، مصرف آدامس های حاوی زایلیتول و مسمومیت سگ با آدامس است. زایلیتول یک شیرین‌کننده مصنوعی است که در بسیاری از محصولات بدون قند، مانند آدامس، آب‌نبات، خمیر دندان و برخی مواد غذایی فرآوری شده یافت می‌شود. در حالی که زایلیتول برای انسان ها بی‌ضرر است، اما در سگ ها می‌تواند کاهش شدید قند خون (هیپوگلیسمی) و نارسایی حاد کبدی ایجاد کند که در برخی موارد منجر به مرگ در آن ها می‌شود.
پس از مصرف زایلیتول، این ماده به سرعت در جریان خون سگ جذب شده و باعث ترشح غیرطبیعی انسولین از پانکراس می‌شود. این امر منجر به افت شدید سطح گلوکز خون شده و علائمی مانند ضعف، لرزش، تشنج و حتی کما را ایجاد می‌کند. علاوه بر این، زایلیتول می‌تواند به بافت های کبدی آسیب رسانده و عملکرد کبد را مختل کند. از آنجا که این مسمومیت به سرعت پیشرفت می‌کند، تشخیص زودهنگام و درمان سریع برای افزایش شانس بقا حیاتی است.
در این مقاله، مکانیسم اثر زایلیتول در سگ ها، علائم مسمومیت سگ با آدامس، روش های تشخیص و درمان و همچنین اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از بروز این مشکل را بررسی خواهیم کرد. آگاهی از خطرات زایلیتول و نگهداری صحیح مواد غذایی حاوی آن می‌تواند از بروز مسمومیت های ناگوار در سگ ها جلوگیری کند.
علت مسمومیت سگ با آدامس
علت مسمومیت سگ با آدامس، وجود ماده ای به نام زایلیتول در آن است. زایلیتول یک شیرین‌کننده ی مصنوعی است که در بسیاری از محصولات بدون قند مانند آدامس، آب‌نبات، خمیردندان و محصولات پخت‌وپز استفاده می‌شود. در حالی که زایلیتول برای انسان ها بی‌ضرر است، مصرف آن توسط سگ ها می‌تواند عواقب جدی داشته باشد.
مکانیسم اثر زایلیتول در سگ ها
پس از مصرف زایلیتول، این ماده به سرعت در جریان خون سگ جذب می‌شود و باعث ترشح سریع و زیاد انسولین از پانکراس می‌گردد. این افزایش ناگهانی انسولین منجر به کاهش شدید قند خون (هیپوگلیسمی) می‌شود که می‌تواند زندگی سگ را تهدید کند. علاوه بر این، زایلیتول می‌تواند به کبد آسیب رسانده و منجر به نارسایی کبدی در سگ ها شود.
علائم بالینی مسمومیت سگ با آدامس
علائم مسمومیت سگ با آدامس معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف ظاهر می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:
- استفراغ: یکی از اولین علائم مسمومیت است.
- ضعف و بی‌حالی: سگ ممکن است بی‌حال و ضعیف به نظر برسد.
- لرزش عضلانی: لرزش یا تشنج ممکن است رخ دهد.
- عدم تعادل: سگ ممکن است در راه رفتن مشکل داشته باشد.
- تشنج: در موارد شدید، تشنج ممکن است رخ دهد.
- زردی: نشانه‌ای از آسیب کبدی است.
درمان مسمومیت سگ با آدامس
در صورتیکه هر یک از علائم گفته شده در بالا را مشاهده کردید، باید به دامپزشک مراجعه کنید. دامپزشک با معاینه ی کامل سگ شما و پرسیدن چند سوال درباره ی سگ و دانستن تاریخچه ی او، علت بیماری و مسمومیت را تشخیص می‌دهد. در صورت نیاز ممکن است دامپزشک درخواست آزمایش خون برای تشخیص بهتر داشته باشد.
پس از تشخیص مسمومیت سگ با آدامس، دامپزشک از روش های زیر جهت درمان مسمومیت سگ استفاده می‌کند:
اقدامات اولیه
تحریک استفراغ: اگر مصرف زایلیتول به‌تازگی رخ داده باشد (در عرض ۳۰ دقیقه)، ممکن است دامپزشک تصمیم به تحریک استفراغ بگیرد.
زغال فعال: استفاده از زغال فعال برای جذب زایلیتول ممکن است مؤثر نباشد، زیرا زایلیتول به سرعت جذب می‌شود.
درمان حمایتی
تزریق وریدی گلوکز: برای مقابله با کاهش شدید قند خون (هیپوگلیسمی)، تزریق محلول های گلوکز ضروری است.
نظارت بر قند خون: سطح قند خون باید به‌طور مداوم پایش شود و در صورت لزوم، تزریق گلوکز ادامه یابد.
پایش عملکرد کبد: آزمایش های منظم برای ارزیابی عملکرد کبد ضروری است.
درمان های پیشرفته
پلاسمافرز: در موارد شدید نارسایی کبدی، ممکن است نیاز به تعویض پلاسما باشد.
پیوند کبد: در موارد نادر و بسیار شدید، پیوند کبد ممکن است تنها گزینه باشد.
پیشگیری از مسمومیت سگ با آدامس
برای پیشگیری از مسمومیت سگ ها با زایلیتول، نکات زیر را رعایت کنید:
نگهداری محصولات حاوی زایلیتول در مکان های غیر قابل دسترس برای سگ ها: اطمینان حاصل کنید که سگ ها به محصولاتی مانند آدامس، آب نبات، کره بادام زمینی، خمیردندان، اسپری بینی، ضدآفتاب دئودورانت ها دسترسی ندارند.
بررسی برچسب محصولات: قبل از خرید محصولات، برچسب آن ها را بررسی کنید تا مطمئن شوید حاوی زایلیتول نیستند.
آموزش به اعضای خانواده و مهمانان: اطمینان حاصل کنید که همه افراد در خانه از خطرات زایلیتول برای سگ ها آگاه هستند و از دادن هرگونه خوراکی حاوی زایلیتول به سگ ها خودداری می‌کنند.
سخن پایانی
مسمومیت سگ با آدامس یکی از مشکلاتی است که در صورت عدم توجه به آن، می‌تواند عواقب جدی به همراه داشته باشد. اصلی‌ترین عامل مسمومیت در آدامس ها، ماده‌ای به نام “زایلیتول” است که به عنوان شیرین‌کننده مصنوعی در بسیاری از محصولات غذایی و دسر ها، از جمله ادامس ها، استفاده می‌شود. این ماده برای سگ ها سمی است و می‌تواند باعث افت شدید سطح قند خون و حتی آسیب به کبد شود.
زمانی که سگ ها ادامس حاوی زایلیتول مصرف می‌کنند، علائم مسمومیت شامل استفراغ، ضعف، لرزش، و تشنج می‌تواند بلافاصله یا ظرف چند ساعت پس از مصرف ظاهر شود. در صورت عدم درمان سریع، مسمومیت می‌تواند منجر به آسیب های دائمی یا حتی مرگ شود.
برای پیشگیری از این مسمومیت، باید دقت کرد که ادامس های حاوی زایلیتول در دسترس سگ ها قرار نگیرد. در صورت مشاهده علائم مسمومیت، فوراً باید سگ را به دامپزشک منتقل کرد. دامپزشکان معمولاً با استفاده از روش هایی چون استفراغ‌زا، دارو های حمایتی و در برخی موارد دیالیز کبد، درمان های لازم را آغاز می‌کنند.
در نهایت، آموزش صاحبان سگ ها و اطلاع‌رسانی درباره خطرات زایلیتول می‌تواند به کاهش موارد مسمومیت کمک کند و سلامت حیوانات خانگی را حفظ نماید. به همین منظور میتوانید به صفحات مسمومیت سگ با شکلات، مسمومیت سگ با ماریجوانا و مسمومیت سگ با جگر مرغ مراجعه کنید.
منابع
