
واکسن سگ، از یک عامل بیماری زای کشته و یا تضعیف شده است که به بدن تزریق میشود. و عملکرد آن به شکلی است که با تحریک سیستم ایمنی، بدن را برای تشخیص سریع تر و مبارزه با آن عامل تضعیف شده یا کشته شده، آماده میکند. واکسن برای پیشگیری از بیماری ها، بسیار کارآمد بوده و تقریبا میتواند احتمال ابتلا به آن بیماری را، به صفر برساند.
واکسن های ضروری سگ که به آن ها میپردازیم: برای پیشگیری از بیماری های کشنده، خطرناک تر و با درصد شیوع بالاتری تولید شده اند.
واکسن های ضروری سگ
دو دسته واکسن داریم: واکسن های ضروری سگ، که برای تمام سگ ها باید از 50 روزگی آغاز شوند و واکسن هایی که وابسته به شرایط محل زندگی سگ ها، ارتباط سگ با خارج از منزل و بیماری های رایج منطقه، متغیر اند؛ بحث امروز ما، دسته ی اول است.
دامپزشکان، واکسن های دیستمپر، هاری، آدنو ویروس، پاروو ویروس و پارا آنفولانزا را واکسن های ضروری سگ ها میدانند.
واکسن برای بیماری دیستمپر
بیماری دیستمپر پس از هاری، بیشترین تلفات را در سگ ها دارد. این بیماری میتواند از جفت به جنین منتقل شود و از طریق تنفس هوای آلوده به ویروس، تماس مستقیم با دیگر سگ های مبتلا و لوازم آلوده، به سگ های سالم انتقال پیدا کند.
اغلب اولین نشانه ی دیستمپر در سگ، ترشحات چشمی آن ها است. و ترشحات بینی، تب، از دست دادن اشتها، سرفه، استفراغ و اسهال در ادامه ی بیماری اتفاق می افتد. علاوه بر آن سگ های مبتلا به دیستمپر، معمولا مستعد عفونت های ثانویه ی باکتریایی هستند؛ یعنی به علت کاهش قدرت سیستم ایمنی، در برابر باکتری ها نیز شکست میخورند.

واکسن برای بیماری هپاتیت
اصطلاح هپاتیت در سگ ها، به معنای التهاب کبد است. این بیماری، یک عفونت ویروسی (آدنوویروس ها) بوده که با نام هپاتیت عفونی سگ (ICH) شناخته میشود.
ویروس در ادرار، ترشحات چشم و بینیِ سگ های مبتلا وجود دارد و به راحتی از طریق تماس مستقیم، به سگ های سالم منتقل میشود. کاهش اشتها، تب، کدر شدن قرنیه چشم، اختلالات تنفسی مانند سرفه از نشانه های هپاتیت در سگ هاست. در توله ها، علاوه بر تب و کاهش اشتها، شاهد درد های شکمی، اسهال و استفراغ هستیم.
متاسفانه هپاتیت درمان قطعی ندارد و اغلب کشنده است. (تنها میتوان با تجویز آنتی بیوتیک و سرم تراپی، روند پیشرفت بیماری را کندتر کرد) بنابراین، آدنو ویروس هم باید جز واکسن های ضروری سگ باشد. این جمله اخری میتونه نباشه!
واکسن برای بیماری هاری
هرچقدر از خطرناک بودن بیماری هاری صحبت کنیم کم است. آمار ابتلا به هاری، سالانه در حال افزایش بوده و متاسفانه، یکی از بیماری های مشترک میان ما و پستانداران است. ویروس ها، عامل هاری هستند و میتوانند از طریق تماس مستقیم با مخاطات فرد یا حیوان آلوده، به فرد یا حیوان سالم منتقل شوند. گاز گرفتن، لیس زدن زخم های باز، تماس با بزاق حیوان مبتلا از راه های رایج انتقال هاری به انسان ها گزارش شده است.
ترشح بیش از حد بزاق، تب، استرس و تحریک پذیری نسبت به صدا، پرخاشگری، از دست دادن تعادل و تشنج از نشانه های هاری هستند. لازم است بدانید که هاری پس از بروز اولین علامت، دیگر هیچ گونه درمانی نخواهد داشت و تقریبا در تمامی موارد گزارش شده، مرگ بیمار ثبت شده است.
واکسن برای بیماری پارا آنفولانزا
ویروس پاراآنفولانزا، به شدت مسری است و از همه بیشتر دستگاه تنفس سگ ها را تحت تاثیر قرار میدهد؛ بینی، حلق و ریه ها. این ویروس، به راحتی از طریق هوا انتقال پیدا کرده و اغلب موجب تب، بیحالی، ترشحات بینی و سرفه های خشک میشود. درصد مرگ و میر در این بیماری کم است، اما سگ های ولگرد، سگ های مسن و توله سگ ها به علت سیستم ایمنی ضعیف شان، با اضافه شدن عفونت های باکتریایی، گروه پر خطرند.
واکسن برای بیماری پاروا
پاروویروس، عامل این بیماری بوده و عملکرد آن ها به شکلی ست که ابتدا به گلبول های سفید بدن سگ، حمله میکنند و سپس دستگاه گوارش او را تحت تاثیر قرار میدهند. در برخی منابع اینطور ذکر شده است که تنها توله سگ ها به این بیماری مبتلا میشوند؛ این یک باور غلط است، زیرا پاروویروس علاوه بر مبتلا کردن سگ های بالغ، میتواند در عرض چند روز، جان این موجودات را نیز بگیرد.
علامت های شایع پاروا در سگ ها شامل موارد زیر است:
- اسهال تا اسهال خونی
- استفراغ
- بیحالی
- از دست دادن اشتها
- تب
- آسیب زدن به عضله های قلب در توله ها
همانطور که میدانید اسهال به تنهایی بخاطر دفع شدید آب بدن، میتواند سگ ها را وارد شوک کند. بنابراین اگر علائم بالا را مشاهده کردید، فورا به کلینیک های دامپزشکی مراجعه کنید.
پاروویروس از طریق، تماس مستقیم با سگ های بیمار، تماس با مدفوع آلوده و یا تماس با سطوح آلوده به ویروس، به دیگر سگ های سالم منتقل میشود. این ویروس، در برابر گرما، سرما، رطوبت مقاوم است و میتواند به مدت طولانی در محیط زنده بماند.

جدول واکسیناسیون سگ
معمولا توله سگ ها اولین واکسن خود را در 50 روزگی دریافت میکنند؛ و پس از آن دو هفته، دو هفته، بدین صورت:
سن سگ | نوع واکسن |
6 تا 8 هفتگی | واکسن دیستمپر واکسن پاروویروس واکسن هپاتیت عفونی |
10 تا 12 هفتگی | واکسن دیستمپر واکسن پاروویروس واکسن هپاتیت عفونی |
14 تا 16 هفتگی | واکسن هاری واکسن دیستمپر واکسن پاروویروس واکسن هپاتیت عفونی |
لازم میدانیم برای تزریق واکسن های ضروری سگ، یک سری نکات را شفاف سازی کنیم:
- از نظر شیوع بیماری های ذکر شده، ایران، منطقه ی پر خطر به حساب میآید؛ لذا پس از دریافت آخرین دوز، واکسن ها هر یک سال، نیاز به تکرار خواهند داشت.
- اگر سگ دلبندتان در معرض حمله و گاز گرفتگی قرار گرفت، واکسن ها باید، مجددا از سر گرفته شوند.
- هنگام مراجعه به مراکز دامپزشکی، شناسنامه ی پت همراهتان باشد. و حتما به دامپزشک یادآور شوید که برچسب روی شیشه ی واکسن را به همراه مهر مرکز، تاریخ تکرار واکسن بعدی و وزن کنونی حیوان را در قسمت تعیین شده، درج کند.
- برای سگ هایی که به تازگی جراحی شده اند، بیمار هستند، آبستن اند و یا آنتی بیوتیک مصرف میکنند، واکسن تزریق نمیشود تا: شرایط جسمی حیوان آماده ی پذیرش عامل بیماری زا باشد. (واکسن، تشکیل شده از عامل کشته شده یا ضعیف شده است)
اگر واکسن سگ را نزنیم چه میشود

این سوال دقیقا مثل این است که از شما بپرسیم، اگر واکسن کزاز نزنید چه اتفاقی میافتد؟! مشخصا میدانید که احتمال ابتلای شما به این بیماری، افزایش پیدا خواهد کرد.
سگ ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند؛ پاروا، هاری، هپاتیت عفونی و پاراآنفولانزا همگی از بیماری های بسیار خطرناک و شایع در کشور ما هستند؛ پس اگر واکسن نزنند در برابر این بیماری، بی دفاع خواهند بود.
قیمت اولین واکسن سگ
واکسن ها، شرکت های سازنده ی متفاوتی دارند. علاوه بر آن هزینه تزریق خود واکسن، وابسته به کلینیک دامپزشکی متغیر است. اما طبق آمار گیری ما، هزینه ی حدودی دوز های اولیه ی واکسن های ضروری سگ ها، مبلغی بین 250 تا 500 هزار تومان است.
محل تزریق واکسن سگ
کلینیک ها، واکسن هاری را به صورت جداگانه و دیگر واکسن های ضروری سگ را به صورت چندگانه تزریق میکنند.
در این مسیر ممکن است دو اصطلاح DHPPi و DAP به گوشتان بخورد؛ این اسامی مخفف شده ی محتوای واکسن هستند:
DHPPi تشکیل شده از :
- D:Distemper Virus
- H:Hepatitis
- P:Parvo Virus
- Pi:Parainfluenza
و DAP، تشکیل شده از عامل بیماری دیستمپر و هپاتیت (آدنو ویورس) و پاروا است.
وابسته به نوع واکسن، برخی به صورت زیر جلدی (در زیر پوست) و برخی دیگر به صورت عضلانی (در عضله) تزریق میشوند.
مراقبت بعد از واکسن سگ
واکسن، تحریک کننده ی سیستم ایمنی است به همین علت مشاهده ی برخی واکنش ها طبیعی است. مانند:
- تورم و قرمزیِ محل تزریق
- تب خفیف
- از دست دادن اشتها و بیحالی
- اسهال و استفراغ
بیشتر این حالت ها تا 24 ساعت پس از تزریق رخ میدهند و خود به خود هم از بین میروند. اما اگر از بین نرفتند باید پس از گذشت 48 ساعت به کلینیک ارجاع داده شوند.
منابع: